.jpg)
Załącznik do Uchwały Nr XXXV/233/2021
Rady Miejskiej w Młynarach
z dnia 23 czerwca 2021 roku
GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY
W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE
NA LATA 2021- 2024
Młynary, maj 2021
„Przeraża mnie nie przemoc nielicznych, lecz cisza wielu”
Martin Luther King,
WSTĘP
Rodzina jest podstawową i niezastąpioną grupą, jedynym i niepowtarzalnym
środowiskiem kształtującym osobowość, system wartości, poglądy, styl życia. Rodzice czy
opiekunowie są wzorem dla dzieci. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie
odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami, oparte na miłości i zrozumieniu.
W przypadku dezorganizacji, rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań.
Role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych
członków rodziny stają się bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz
oczekiwaniami społecznymi.
Jednym z nadrzędnych i długofalowych celów polityki prorodzinnej państwa jest
tworzenie warunków do pełnego rozwoju i prawidłowego funkcjonowania rodziny oraz
zapobieganie występowaniu postaw i zachowań aspołecznych, grożących patologiami,
w tym przemocą domową.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada na
samorządy obowiązek tworzenia lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy domowej,
prowadzenia poradnictwa i interwencji w przypadku jej zaistnienia, a także do prowadzenia
ośrodków wsparcia dla osób dotkniętych przemocą.
Mówiąc o przemocy należy pamiętać, iż jest ona zjawiskiem występującym
powszechnie w naszym społeczeństwie, jest ona obecna w codziennym życiu.
Przemoc doznawana w rodzinie rodzi konsekwencje niezmiernie głębokie i szkodliwe,
dając o sobie znać w postaci zaburzeń emocjonalnych w bliższej lub dalszej perspektywie
czasowej.
Według definicji zawartej w art. 2 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie, przemoc to „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie
naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1 (członek rodziny – osoba
najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. – Kodeks Karny), w
szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich
godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu
fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób
dotkniętych przemocą”. Dlatego należy pamiętać, że przemoc jest przestępstwem ściganym
przez prawo.
Przemoc w rodzinie przybiera różne formy: od przemocy fizycznej, przez przemoc
psychiczną i seksualną, po przemoc ekonomiczną. Przemoc w rodzinie rzadko jest incydentem
jednorazowym. Zazwyczaj ma ona charakter długotrwały i cykliczny.
Rodzaje przemocy:
1. Przemoc fizyczna- jej celem jest zadanie ofierze bólu fizycznego, uszkodzenie jej ciała,
pogorszenie jej zdrowia, lub pozbawienie jej życia.
2. Przemoc seksualna- to zachowanie zmuszające ofiarę do podjęcia niechcianych
zachowań seksualnych.
3. Przemoc psychiczna- to zachowanie, którego celem jest umniejszanie poczucia
własnej wartości ofiary, wzbudzanie w niej strachu.
4. Przemoc ekonomiczna- to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne
uzależnienie ofiary od sprawcy.
5. Zaniedbanie- to ciągłe niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i
emocjonalnych.
Wszystkie w/w formy przemocy wzajemnie się uzupełniają i przenikają, a każda z nich
powoduje określone szkody na zdrowiu fizycznym oraz psychicznym, wywołując cierpienie i
krzywdy moralne u osób, które jej doświadczają. Stosowanie przemocy w konsekwencji
prowadzi do niskiej samooceny, poczucia bezsilności i bezradności, ciągłego niepokoju,
depresji oraz chorób związanych z przewlekłym stresem.
Szczególnie drastyczne skutki przemocy zauważa się u dzieci, gdyż krzywdzenie może
zaburzyć ich funkcjonowanie we wszystkich dziedzinach życia.
Z uwagi na powyższe fakty konieczne jest podjęcie działań zmierzających w kierunku
zapewnienia profesjonalnej pomocy interwencyjnej i terapeutycznej zarówno dla ofiar
przemocy jak i sprawców. Niezbędne wydają się także wszelkie akcja podnoszące edukacje
społeczną w zakresie wiedzy o zjawisku przemocy oraz sposobach radzenia sobie z tym
problemem.
Podstawa prawna
Program realizowany będzie w oparciu o następujące akty prawne:
1. ustawę z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U z 2020
r. poz. 218 z późn. zm).
2. ustawę z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z U. z 2020 r. poz. 1876 z
późn.zm.).
3. ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi ( Dz. U z 2019r. poz. 2277 z późn. zm.)
Program jest spójny z Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy, Strategią
Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Młynary na lata 2016 – 2025 oraz
Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok
2021.
1. Społeczne skutki przemocy
Przemoc w rodzinie jest problemem społecznym. Osoby jej doznające nie są w stanie
poprawnie funkcjonować w relacjach interpersonalnych, są wyizolowane i bezradne. Dzieci
wychowywane w rodzinach, w których dochodziło do przemocy z dużym
prawdopodobieństwem będą ujawniać zaburzenia zachowania, zachowania agresywne,
powtarzać zaobserwowane zachowania w późniejszym życiu. Prawdopodobne jest również
kontynuowanie schematu rodzinnego poprzez wybieranie agresywnego partnera. Przyczyn
pozostawania w związku ze sprawcą przemocy jest wiele. Ofiary mogą być zastraszane przez
partnera, który grozi im śmiercią lub śmiercią ich dzieci, jeśli prawda o przemocy wyjdzie na
jaw; odczuwają lęk przed zemstą. Mogą być przekonane, że przemoc dotyczy tylko ich osoby,
inni zaś nie mają takich kłopotów; czują się winne, często myślą, że gdyby były inne/lepsze to
ataki agresji nie występowałyby. Ofiary najczęściej są przeświadczone, że nie zasługują na
pomoc, że zasłużyły na taki los. Mogą być uzależnione od partnerów, którzy nierzadko są
jedynymi żywicielami rodziny, co budzi obawą, że mogą nie być w stanie utrzymać siebie i
dzieci. Wierzą, że w każdym małżeństwie występuje przemoc, że skutki przemocy są zbyt małe
by komukolwiek o niej mówić. Uważają, że przemoc to sprawa wewnątrzrodzinna i nie
powinny szukać pomocy na zewnątrz. Ofiary często tracą wiarę w pomoc, ponieważ w
przeszłości okazała się mało skuteczna. Nie chcą złamać tradycji kulturowo-religijnych. Wolą
utrzymywać małżeństwo nawet za cenę cierpienia, ze względu na wartości religijne lub tradycje
kulturowe.
Sprawcy przemocy w rodzinie natomiast stanowią grupę niejednorodna pod wieloma
względami. Przede wszystkim różnicuje ich płeć. Mimo, iż przewaga liczebna wśród sprawców
jest po stronie mężczyzn, nie można marginalizować sytuacji, w których sprawcami przemocy
są kobiety. Stosowaniu przemocy często towarzyszy uzależnienie od alkoholu. Jak wynika z
danych z procedur Niebieskiej Karty wśród sprawców dominują osoby uzależnione. Nie
oznacza to jednak, że każdy sprawca przemocy nadużywa alkoholu. Sprawcami przemocy są
również osoby, których ten problem nie dotyczy. Nie istnieje bowiem żaden związek
przyczynowy pomiędzy uzależnieniem, a stosowaniem przemocy. Alkohol sprzyja przemocy,
ale jej nie powoduje. Przyczyny przemocy leżą gdzie indziej. Zachowanie sprawcy może być
wynikiem tego iż: jest przeciążony problemami, silnymi emocjami, agresywnymi uczuciami,
nie posiada umiejętności współżycia z drugim człowiekiem, brak mu wiedzy o drugim
człowieku i życiu, brak mu wychowania i wykształcenia form współżycia w rodzinie, jest
obciążony środowiskowo np. wzorcem bicia, przemocą, był wychowywany w tradycji i
kulturze grupy społecznej, która akceptowała użycie siły we wzajemnych kontaktach, sam
doznaje cierpienia (agresywne odreagowywanie), ma skłonności do sadyzmu, jest
niedowartościowany, niezaradny życiowo, chce dominować nad partnerem, jest zazdrosny,
zawistny. Sprawcy przemocy to osoby z różnym poziomem świadomości własnych
agresywnych zachowań. Są wśród nich jednostki w początkowym stadium stosowania
przemocy, mające poczucie złego, krzywdzącego zachowania oraz długoletni sprawcy z
postawą zaprzeczenia i braku odpowiedzialności. Różna jest, tym samym, wśród sprawców
przemocy motywacja do zmiany.
2. Założenia programowe
Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie Gminy Młynary zakłada
realizację kompleksowych działań ukierunkowanych zarówno na ochronę ofiar przemocy jak i
na edukowanie osób stosujących przemoc oraz korygowanie ich agresywnych postaw i
zachowań, a także na edukację społeczności lokalnej w zakresie charakterystyki zjawiska
przemocy w rodzinie oraz miejsc i form możliwej pomocy dla osób dotkniętych tym
zjawiskiem lub będących jego świadkami. System pomocy rodzinom dotkniętym przemocą
domową opiera się o diagnozę problemu przemocy domowej uwzględniającą skalę zjawiska,
ofertę palcówek i instytucji w zakresie działań na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej,
postawy, kompetencje i doświadczenia w zakresie pomocy osobom uwikłanym w przemoc
domową, możliwości i bariery podejmowania działań pomocowych. Kluczowe znaczenie ma
praca zespołowa, koordynacja działań i współpraca. Dla podjęcia skutecznych działań
pomocowych niezbędne jest kompleksowe podejście do sytuacji, w jakiej znajduje się rodzina
dotknięta przemocą, poprzez tworzenie sieci współpracy opartej na działaniu zespołu
interdyscyplinarnego i grup roboczych. Praca w zespole (grupach roboczych) daje możliwość
uzyskania szerszej informacji o sytuacji ofiary, dyskusji nad problemem klienta, utworzenia
odpowiedniego planu pomocy i przede wszystkim pozwala podzielić zadania dla
poszczególnych instytucji. Program zakłada realizację celów i kierunków działań, rozpoznanie
zjawiska i jego lokalnych uwarunkowań, w drodze budowania i udoskonalania współpracy
między instytucjami i specjalistami zaangażowanymi w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie.
Pozwala to na wypracowywanie skuteczniejszych i bardziej efektywnych rozwiązań.
3. Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie na terenie gminy Młynary
Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w gminie Młynary została przeprowadzona w
oparciu o dane statystyczne Zespołu Interdyscyplinarnego, Ośrodka Pomocy Społecznej,
Policji i GKRPA i placówek Oświatowych.
Przemoc w rodzinie jest problemem trudnym do zbadania, jest tematem wstydliwym,
często ukrywanym. Trudno jest w sposób jednoznaczny określić wielkość zjawiska przemocy
na terenie gminy, w związku z występowaniem przemocy ukrytej, czyli toczącej się w rodzinie
czy w szkole, ale nie ujętej w statystykach z powodu braku wiedzy na temat jej występowania.
Program został opracowany w oparciu o materiały własne i dane statystyczne pozyskane od
podmiotów działających w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Na terenie gminy Młynary przemoc najczęściej występuje w rodzinach najuboższych, jest
powiązana z nadużywaniem alkoholu, niskimi dochodami, niskim poziomem wykształcenia,
małą świadomością społeczną. Przypadki przemocy najczęściej występują w domach
rodzinnych, w zamkniętym kręgu osób, gdzie świadkami są jedynie członkowie rodziny.
Zespół Interdyscyplinarny na terenie gminy Młynary działa od 2011r. i liczy 14 osób, w jego
skład wchodzą m.in. przedstawiciele M-GOPS, Sszkół Podstawowych, Młynary i Błudowo,
Przedszkola, Posterunku Policji, pracownicy socjalni, pedagodzy szkolni, pielęgniarki
środowiskowe, kuratorzy sądowi oraz przedstawiciel stowarzyszenia GKRPA.
Tab. 1 Liczba Niebieskich Kart w latach 2018-2020 (opracowanie własne)
Liczba Niebieskich Kart 2018 2019 2020
Ogółem 26 22 13
w tym założonych przez:
Policję
23 20 12
Pomoc społeczną 2 2 0
Ochronę zdrowia 0 0 0
Oświatę 1 0 0
GKRPA 0 0 1
Po przeprowadzonej analizie „Niebieskich Kart” można stwierdzić, że osobami
pokrzywdzonymi są głównie kobiety. W większości przypadków pokrzywdzone zgłaszały
przemoc fizyczną, psychiczną i inne rodzaje zachowań, w tym: niszczenie, uszkodzenia mienia,
przywłaszczenia mienia, groźby karalne, znieważenia. W latach 2018-2020 wobec sprawców
przemocy zostały podjęte poniższe działania.
Tabela 2. Działania podjęte wobec sprawców przemocy podjęte w latach 2018-2020
(opracowanie własne GKRPA i Policja, ZI)
Rodzaj działania skierowanego wobec sprawcy
przemocy
2018 2019 2020
Skierowanie wniosku o zobowiązanie do leczenia
odwykowego
2 5 7
Zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa 4 6 2
Sprawcy skazani prawomocnym wyrokiem 4 6 2
Skierowanie do udziału w programie korekcyjno-
edukacyjnym
23 17 11
Sprawcy, którzy nie podjęli współpracy z Zespołem
Interdyscyplinarnym
0 0 1
Najczęściej sprawcami przemocy w rodzinie są osoby nadużywające alkohol. Mimo, że są
kierowani przez członków Zespołu Interdyscyplinarnego do udziału w programach
korekcyjnych dla sprawców przemocy realizowanych corocznie przez Powiatowe Centrum
Pomocy w Rodzinie, nie uczestniczą w nich gdyż jest to działanie dobrowolne.
4. Cele Programu
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar
Przemocy w Rodzinie Gminy Młynary powstał na podstawie wniosków z prac Zespołu
Interdyscyplinarnego, obserwacji prowadzonych przez poszczególnych członków Zespołu w
reprezentowanych przez nich placówkach oraz bieżącej analizy zjawiska przemocy w rodzinie.
Celem Programu jest efektywne przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz
zmniejszanie jej negatywnych następstw w życiu społecznym i rodzinnym. Program zawiera
zasady działania, cel główny i cele szczegółowe, wymienia realizatorów i adresatów programu,
instytucje i organizacje współpracujące.
Cele, działania i zadania Programu będą podlegać ewaluacji i odpowiadać na potrzeby
mieszkańców gminy Młynary, w zakresie przeciwdziałania występowania przemocy w
rodzinie. Program ma istotne znaczenie dla realizacji celów polityki społecznej w skali lokalnej.
• Cel główny:
Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz zwiększenie dostępności i skuteczności
pomocy.
Program ma na celu podnoszenie świadomości społecznej na temat przyczyn i skutków
przemocy w rodzinie. Został oparty na zasadach:
- wzajemnej współpracy i współdziałania organów władzy publicznej, organizacji, środowisk
oraz osób fizycznych.
- szczególnej ochrony dzieci dzieci, poprzez udzielenie rodzinie wparcia w dążeniu do poprawy
jej funkcjonowania i przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej.
• Cele szczegółowe:
1. Kontynuacja prac nad zmianą postaw mieszkańców wobec zjawiska przemocy
w rodzinie.
2. Spadek liczby przypadków przemocy w rodzinie.
3. Spadek liczby rodzin, w których interwencje podejmowane są wielokrotnie.
4. Poszerzenie zasięgu edukacji w środowisku lokalnym.
5. Wzrost liczby przeszkolonych osób przygotowanych do pomagania rodzinom z
problemem przemocy.
5. Realizatorzy Programu:
a) Burmistrz Miasta i Gminy w Młynarach.
b) Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Młynarach.
c) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ;
d) Szkoła Podstawowa w Młynarach
e) Szkoła Podstawowa w B łudowie
f) Sąd
g) Służba Zdrowia
h) Organizacja pozarządowa.
6. Adresaci Programu:
a) rodziny i osoby dotknięte zjawiskiem przemocy.
.jpg)
